امکان تسمیه قرآن به «متن» بر اساس تعریف نوین در نظریه های ادبی معاصر

Authors

زهرا امیری

دکترای زبان و ادبیات عرب از دانشگاه فردوسی مشهد سید محمدباقر حسینی

استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد

abstract

همزمان با تحولات اساسی در عرصه­های گوناگون زندگی بشری در قرون اخیر و پس از رنسانس در غرب، مفهوم «متن» نیز دچار تغییرات بنیادین گشتهو پس از آنکه مختص آثار مکتوب بود، بر هر اثر قابل تفسیر و دارای پیامی برای مخاطب، تلقی گردید. برای بررسی متون، ضمن اکتفا به ساختار زبانی متن، از رویکردهای نقدی نوین معاصر همچون ساختارگرایی و شالوده­شکنی استفاده شد. متن در تعریف امروزی با استقلال از نیت مؤلف خود، پذیرای خوانش­های متعددی است که معانی مختلفی بر آن تحمیل می­شود.این نوشتار می­کوشد نظریه متن بودن قرآن به مفهوم امروزی آنرا ردّ نماید؛ اندیشه­ای که توسط برخی از پیروان مکاتب غربی در جهان اسلام دنبال می­شود. در این راستا، ویژگی­های متن امروزی از منظر نظریه­پردازان ادبی غربی معاصرو امکان تسمیه­ قرآن به متن را بررسی خواهیم کرد و ثابت کرده­ایم نص قرآنی به دلیل صدور آن از جانب خداوند، معجزه استو همچنین هدف از نزولش که همانا هدایت است، در تعاریف جدید غربی از متن، نمی­گنجد و لذا نمی­توان با آن همچون سایر متون رفتار کرد و آراء غربی معاصر پیرامون متن را بر آن تطبیق داد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بینامتنیت قرآن و حدیث در اشعار تعلیمی حافظ شیرازی بر اساس نظریه های ناقدان ادبی

یکی از رموز مانایی و ماندگاری اشعار تعلیمی حافظ، پیوند ناگسستنی آن با آیات و احادیث است. این شاعر زبردست در بهره بردن از این مضامین وحیانی و روایی، چنان استادانه و ماهرانه عمل می­کند که عواطف هر خواننده­ای را برمی­انگیزد و او را به تأمّل در این آموزه­­های قرآنی- روایی وا‌می‌دارد. از آن جا که بینامتنیّت یکی از مهم­ترین مباحثی است که توجّه پژوهشگران ساختارگرا و پساساختارگرا را به خود معطوف کرده است ...

full text

بینامتنیت قرآن و حدیث در اشعار تعلیمی حافظ شیرازی بر اساس نظریه های ناقدان ادبی

یکی از رموز مانایی و ماندگاری اشعار تعلیمی حافظ، پیوند ناگسستنی آن با آیات و احادیث است. این شاعر زبردست در بهره بردن از این مضامین وحیانی و روایی، چنان استادانه و ماهرانه عمل می­کند که عواطف هر خواننده­ای را برمی­انگیزد و او را به تأمّل در این آموزه­­های قرآنی- روایی وا‌می‌دارد. از آن جا که بینامتنیّت یکی از مهم­ترین مباحثی است که توجّه پژوهشگران ساختارگرا و پساساختارگرا را به خود معطوف کرده است ...

full text

نقیضه در گستره نظریه های ادبی معاصر

در این مقاله به بررسی جایگاه نقیضه درگستره نظریه های ادبی معاصر پرداخته می شود. برخی از نظریه های ادبیِ معاصر از نقیضه به عنوان گونه¬ای ادبی برای تشریح روندها و سازوکارهای حاکم بر سخن ادبی استفاده می کنند و برخی از آن¬ها نیز همچون نظریه ساخت شکنی، خود به مانند نقیضه عمل می کنند. از نظر فرمالیست¬های روسی، نقیضه در حکم گونه ای ادبی است که دگرگونی و تطوّر انواع ادبی و آشنایی زداییِ متون ادبی را به به...

full text

درآمدی بر نظریه تعریف بازار بر اساس آزمون انحصارگر فرضی

بازار از اساسی‌ترین مفاهیم در علم اقتصاد است. از این رو، شناخت دقیق بازار پیش‌نیاز هر بررسی و تحلیل اقتصادی می‌باشد. در ادبیات اقتصادی روش‌های متعددی جهت تعریف ابعاد بازار مطرح شده است. این مطالعه به بررسی یکی از روش‌های کاربردی تعریف بازار تحت عنوان آزمون انحصارگر فرضی می‌پردازد. این روش برای تعریف بعد کالایی و جغرافیایی بازار کاربرد دارد. این آزمون بر اساس پرسش از فعالان اقتصادی در یک بازار ب...

full text

جستاری در کلان متن قرآن کریم بر اساس بازتعریف بینامتنیت

‌از جمله ‌‌رویکردهای برخی زبان‌شناسان متن و قرآن ‌پژوهان در دهه‌های اخیر، تلاش برای دستیابی به یک چارچوب زبان‌شناختی مدون و مناسب برای تبیین ساختار قرآن کریم است. گستردگی و تداخل موضوعات در متن قرآن، ساختار روایی متفاوت ، فراوانی خردمتن‌ها و پاره‌متن‌ها از یک سو، و روابط بسیار پیچیده درون‌متنی و بینامتنی از دیگر سو، جزو چالش‌های این رویکرد تازه است. جستار حاضر، با هدف رسیدن به پاسخی درخور این ب...

full text

بررسی وجه تسمیه سوره‌های قرآن

  چکیده قرآن کریم، دریای ژرف و بی‏کران معانی و مفاهیم، و بهترین راهنما و هدیه الهی برای راهنمایی و هدایت بشریت، در بیان معانی و مفاهیم خود از ترتیب و نظم خاص و ویژه‏ای برخوردار بوده، به جزءها و سوره‏هایی تقسیم‏بندی شده است. این کتاب آسمانی، 114 سوره داشته و هر یک از این سور به نامی مسمی است که بیان‏کننده محتوا و غرض اصلی آن سوره است و از خلال نام هر سوره می‏توان مهم‏ترین و برجسته‏ترین موضوع و...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
کتاب قیم

جلد ۶، شماره ۱۴، صفحات ۸۹-۱۱۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023